Durrës

Durrës
Durrës
Bashki e Shqipërisë dhe qytet
	Në drejtim të akrepave të orës, nga sipër poshtë: Bregdeti, Mozaikë te një bazilikë brenda Amfiteatrit të Durrësit, Torra Veneciane, Kolegji Shqiptar, Kisha e Shën Astit dhe apostulit Pal, Muret antike të Kështjellës së Durrësit, Amfiteatri, Sheshi Iliria
	Seal
	Seal
	Coordinates: 41°18′40″N 19°26′21″E / 41.31111°N 19.43917°ECoordinates: 41°18′40″N 19°26′21″E / 41.31111°N 19.43917°E
Shtet	Shqipëria
Themeluar	Shekulli 7 para Krishtit
Government
• Type	Kryetar bashkie e këshill bashkiak
• Body	Këshilli bashkiak i Durrësit
• Kryetar bashkie	Emiriana Sako (PS)
Demonym(s)	Durrsak/e
Time zone	CET
• Summer (DST)	CEST
Kodi postar	2000
Prefiksi	+355 52
Website	durres.gov.al

Durrës (/dʊrəs/ DUURR-əs,[1] [2] Sealbania: [ˈdurəs]; sebopego se se tlhomameng sa Sealbania: Durrësi) ke toropo ya bobedi e e

nang le batho ba le bantsi mo Repaboliking ya Albania le setulo sa Kgaolo ya Durrës le Mmasepala wa Durrës. Ke nngwe ya ditoropo tsa bogologolo tsa Albania tse di tswelelang go nna le batho,[3] tse di nang le dingwaga di ka nna 2 500 tsa hisitori e e kwadilweng. E mo lebaleng le le sephaphathi go bapa le Lebopo la Lewatle la Adriatic la Albania fa gare ga melomo ya Erzen le Ishëm kwa sekhutlong se se kwa borwabotlhaba jwa Lewatle la Adriatic. Tlelaemete ya Durrës e tlhotlhelediwa thata ke tlelaemete ya Mediterranean e e nnang teng ka dipaka tse di rileng.

Durrës e ne ya tlhongwa ka fa tlase ga leina la Epidamnos mo e ka nnang ka ngwagakgolo wa bo 7 BC, ke batswakwa ba bogologolo ba Bagerika go tswa kwa Korintha le Corcyra ka tirisanommogo le Taulantii, morafe wa lefelo leo wa Illyria.[4] [5] E itsege gape jaaka Dyrrachium, Durrës e ne ya tlhabologa tota fa e ne e nna karolo e e botlhokwa ya Mmusomogolo wa Roma le motlhatlhami wa yone Mmusomogolo wa Byzantium. Via Egnatia e ne ya simolola mo toropong mme ya lebisa kwa botlhaba go kgabaganya masimo, mafelo a a kwa tlase le mafelo a a kwa godimo a Setlhaketlhake sa Balkan go ya kwa Constantinople.

Mo Metlheng ya Bogare, Durrës e ne e gaisanwa fa gare ga Ba-Bulgaria, Ba-Venecia, malapa a maemo a a kwa godimo a lefelo leo a Albania le puso ya Ottoman. Kgabagare Ba-Ottoman ba ne ba fenya, ba busa motse ono dingwaga di feta 400 go tloga ka 1501 go fitlha ka 1912. Morago ga Kgoeletso ya Boipuso ya Albania, motse ono o ne wa nna motsemogolo wa Kgosana ya Albania ka lobaka lo lokhutshwane. Morago ga moo, e ne ya tsewa ke Bogosi jwa Italy mo pakeng ya fa gare ga dintwa mme ya gapiwa ke Jeremane ya Bonasi ka Ntwa ya Lefatshe II. Durrës e ne ya nna le koketsego e kgolo mo palong ya batho le mo tirong ya yone ya ikonomi ka fa tlase ga Puso ya Repaboliki ya Bososialise ya Batho ya Albania.

Dikgokelo tsa dipalangwa, go kokoanngwa ga ditheo tsa ikonomi le ngwao ya madirelo ke tsone tse di dirang gore Durrës a nne le boemo jo bo kwa pele jwa ikonomi kwa Albania. E direlwa ke Boemakepe jwa Durrës, bongwe jwa boemakepe jo bogolo go gaisa mo Lewatleng la Adriatic, jo bo golaganyang toropo eno le dinaga tse dingwe tse di bapileng. Selo se se gogelang thata mo go yone ke Amphitheatre ya Durrës e e akareditsweng mo lenaaneng la nakwana la Albania la go tlhomiwa jaaka Lefelo la Boswa jwa Lefatshe Lotlhe la UNESCO. E kile ya bo e kgona go tsenya batho ba le 20 000, mme ke lefelo le legolo go gaisa otlhe la bobogelo mo Setlhaketlhakeng sa Balkan.

Leina

Mo metlheng ya bogologolo, motse ono o ne o itsege e le Epidamnos (Ἐπίδαμνος) le Dyrrhachion (Δυρράχιον) ka Segerika sa bogologolo mme morago ga moo Epidamnus le Dyrrachium ka Selatine sa bogologolo. Epidamnos ke ya bogologolo e e itsiweng mo maineng a mabedi a naga; e tsewa ke botlhe e le ya tshimologo ya Se-Illyria, jaaka e tshitshintswe la ntlha ke moitseanape wa puo Hans Krahe,[6] mme e netefaditswe ke Thucydides (lekgolo la bo5 la dingwaga BC), Aristotle (lekgolo la bo4 la dingwaga BC), le Polybius (lekgolo la bo2 la dingwaga BC).[7] Ka tshimologo, Epidamnos e ka tswa e amana le Se-Albania *dami (ngwana, phologolo e nnye, poo e nnye) > dem (Se-Albania sa segompieno) jaaka go tshitshintswe ke moitseanape wa puo Eqrem Çabej. [8] Le fa leina Epidamnos/Epidamnus le ne le dirisiwa thata mo bakwading ba Segerika sa Bogologolo, madi a tshipi a motse ono a ne a dirisa fela dikhutshwafatso tsa leina Dyrrhachion/Dyrrhachium.[9] Dyrrachium e ne ya tlhophiwa jaaka leina le le nosi la motse morago ga gore Rephaboliki ya Roma e nne le taolo ya kgaolo morago ga Dintwa tsa Illyria ka 229 BC.[10] Mopeleto wa Selatine wa /y/ o ne wa boloka sebopego sa Dyrrhachion ya Segerika sa Doric, e e neng e bidiwa /Durrakhion/. Phetogo eno ya leina e setse e supilwe mo dibukeng tsa bogologolo. Titus Livius, kwa bokhutlong jwa ngwagakgolo wa ntlha BC, o kwala mo go Ab Urbe Condita Libri gore ka nako ya Dintwa tsa Illyria (mo e ka nnang dingwaga di le 200 pele ga foo) motse o ne o sa itsiwe jaaka Dyrrachium, mme jaaka Epidamnus. Pomponius Mela, mo e ka nnang dingwaga di le 70 morago ga ga Titus Livius, o ne a re go fetolwa ga leina leno go bakilwe ke gore leina Epidamnos le ne le gopotsa Baroma lefoko la Selatine la damnum, le le neng le kaya bosula le go tlhoka lesego; Pliny yo Mogolo, yo o neng a tshela mo go yone nako eo, o ne a boeletsa tlhaloso eno mo dibukeng tsa gagwe. Le fa go ntse jalo, Baroma ba ka tswa ba ne ba amogela leina le lesha leno ka gonne le ne le setse le dirisiwa kgapetsakgapetsa ke baagi ba motse ono.[11]

Leina Dyrrhachion gantsi le tlhalosiwa jaaka motswako wa Segerika go tswa mo go δυσ- 'bosula' le ῥαχία 'losi lwa matlapa, morwalela, makhubu a a rorang',[12] tlhaloso e e neng e setse e tlhagisitswe bogologolo ke Cassius Dio, yo o kwalang gore gape ya go nna le matlapa e ne e lebisitse go bakwadi ba bangwe ba Roma ba ne ba e golaganya le leina la mogaka yo o bidiwang Dyrrachius yo o nang le leina leo. Kago ya dikinane ya leina la toropo e ne ya kwalwa ke Appian (lekgolo la bo2 la dingwaga AD) yo o kwadileng gore "kgosi ya dibarbarian tsa naga eno, Epidamnus o ne a naya toropo eno leina. Morwa wa morwadie e bong Dyrrachius, o ne a aga boemeladikepe gaufi le toropo e a neng a e bitsa Dyrrachium". Stephanus wa Byzantium o ne a boeletsa kago eno ya dikinane mo bukeng ya gagwe. Ga go tlhaloganyesege gore a maina a mabedi a naga a ne a kaya mafelo a a farologaneng a kgaolo ya toropo kwa tshimologong kgotsa a ne a kaya kgaolo e le nngwe.[13] Dibuka tsa bogologolo di supa gore gongwe di ne di kaya mafelo a a farologaneng a a mabapi kwa tshimologong. Ka bonya, leina la Epidamnus le ne la kgaotsa go dirisiwa mme Dyrrachium e ne ya nna lone fela leina la motse ono.[14] Dipatlisiso tsa baithutamarope di bontshitse gore ka nako ya fa Durrës e ne e tlhongwa, go ne go na le mafelo a mabedi a a farologaneng a bonno mo lefelong la yone. Ya ntlha ke lefelo la dithaba le le sa amaneng ka tlhamalalo le lewatle. E tla pele ga kolone mme e ka nna ya emela bonno jo bo neng bo tshwere leina la lefelo le le itsegeng jaaka Epidamnos mo dikwalong tsa bogologolo. Lefelo la thaba le lebile kwa borwa jwa lone lefelo la bobedi le e leng kgaolo ya boemakepe jwa Durrës, kwa koloni e neng ya tlhongwa gone. Lefelo la yona mo lotshitshing lo lo nang le matlapa le le iteilweng ke makhubu ka matlhakore otlhe le bontsha tlhaloso ya leina la lefelo la Dyrrhachion.[15] Pharologanyo fa gare ga dikgaolo tseno tse pedi tsa toropo e ne ya nna teng le moragonyana thata. Mo lekgolong la bo19 la dingwaga, Durrës ka boyone e ne e le kgaolo ya boemeladikepe, fa thota e e kwa bokone jwa yone e ne e le lefelo le le farologaneng la bonno, Stani (Kodra e Stanit).[16]

Maina a segompieno a motse ono ka Se-Albania (Durrës) le Sentadiana (Durazzo, tsela e Sentadiana se bidiwang ka yone: [duˈrattso]) a tswa mo go Dyrrachium/Dyrrachion. Setlhaloso se se magareng, se se palatalised se fitlhelwa ka sebopego sa Dyrratio, se se netefaditsweng mo makgolong a dingwaga a ntlha AD. Bokhutlo jwa /-tio/ jo bo kwadilweng ka molomo gongwe bo emela phetogo ya medumo mo tseleng e banni ba motse ba neng ba bitsa leina la one ka yone.[17] Go bolokwa ga /u/ wa bogologolo wa Se-Doric go supa gore leina la segompieno le tswa mo bathong ba leina la lefelo le neng le itsege mo go bone ka go bidiwa ga lone ga ntlha ga Se-Doric.[18] Phapang le seo, ka Segerika sa Byzantium, leina la motse ono le bidiwa ka go fetoga ga /u/ moragonyana thata go nna /i/. Leina la segompieno la Sentadiana le ne la tlhagelela mo dipuongpotlana tse di neng tsa tlhagelela go tswa mo Selatineng sa Sentadiana kwa bokone jwa Italy.[19] Leina la segompieno la Sealbania le tlhagile ka nosi go tswa mo puong ya motsadi ya Sealbania mo e ka nnang ka nako e le nngwe ya motlha wa morago ga Roma mo makgolong a ntlha a dingwaga AD jaaka pharologano ya kgatelelo mo maineng a mabedi a naga (noko ya ntlha ka Sealbania, ya bobedi ka Sentadiana) e bontsha.[20] Ka Se-Aromania, motse ono o itsege e le Durus. [21] Mo pakeng ya dingwaga di le 411 tsa puso ya Ba-Ottoman, Durrës e ne e itsiwe ka Se-Turkey sa Ba-Ottoman e le Dırac (دراج); ka go ntsha ditumammogo tsa bofelo, leina leno le fetogile go nna Se-Turkey sa segompieno e le Dıraç.[22] Ka Se-Venesia e bidiwa Durazo,[23] fa mo dipuong tsa Se-Slavic sa Borwa toropo eno e itsiwe e le Drač (Dрач ya Se-Cyrillic).[24]

Mo tirisong ya Seesemane, Sentadiana sebopego sa Durazzo se ne se aname thata, mme leina la lefelo leo la Se-Albania la Durrës le tsere sebaka sa lone ka iketlo mo masomeng a dingwaga a bosheng jaana.[25]

Paka ya pele

Kgaolo ya Durrës e ne e na le batho bonnye go simolola ka Eneolithic mme morago ga moo, go tloga ka dinako tsa protohistoric, e ne e agilwe ke batho ba Illyria.[26]

Bogologolo

Le fa masalela a a setseng a le mannye,[27] Durrës ke nngwe ya ditoropo tsa bogologolo go gaisa kwa Albania. Mabapi le ditshomo, leloko la motheo wa Dyrrhachium le kenyelletsa hara bathehi banna ba Illyria (kgosi ya Illyria Epidamnos le setloholo sa hae Dyrrachos), banna ba Bagerike (Falio wa Korintha, setloholo sa Heracles), bahale (Heracles ya neng a fuwa karolo ya mafatshe (faPotherds ya) .[28] [29]

Batho ba le mmalwa ba bogologolo ba ne ba tshwere lefelo leno: go nna teng ga Brygi go lebega go netefaditswe ke bakwadi ba le mmalwa ba bogologolo, Illyrian Taulantii (go goroga ga bone go fopholeditswe go diragala e seng morago ga ngwagakgolo wa bo 10 BC), gongwe Liburni ba ba neng ba atologela kwa borwa mo lekgolong la dingwaga [30][31] 73. Motse o o tlhomilwe ke batswakwa ba Bagerika ka 627 BC mo lotshitshing lwa Taulantii.[32] Go ya ka bakwadi ba bogologolo, batswakwa ba Bagerika ba ne ba thusa Ba-Taulantii go leleka Ba-Liburnia mme ba tlhakana le batho ba lefelo leo ba tlhoma karolo ya Bagerika go ya kwa boemakepeng.[33] Go ne ga tlhagelela lefelo la kgwebo le le atlegileng mme toropo ya gola ka bonako.[34] Lebaka la gore mo e ka nnang ka lekgolo la bo6 la dingwaga BC baagi ba Epidamnus ba ne ba aga letlole la mofuta wa Doric kwa Olympia le tlhomamisa gore motse ono o ne o le mo gare ga metse e e humileng thata mo lefatsheng la Bogologolo la Gerika. Pego ya bogologolo e tlhalosa Epidamnos e le motse o o nang le 'maatla a magolo le o o nang le batho ba le bantsi'.[35]

Morago ga 323 BC Epidamnus-Dyrrhachium o ne a amega mo go tsereganyeng kwa Illyria ga Bamakedonia ka fa tlase ga ga Cassander, ba ba neng ba thulana le Ba-Illyria ka fa tlase ga ga Glaukias. Ka 314 BC kgosi ya Makedonia e ne ya gapa motse mme setlhopha sa masole se a neng a se tlhoma koo se ne sa dikaganyediwa le go lelekwa ke kgosi ya Illyria le Corcyrans. Ka 312 BC, morago ga tlhaselo e nngwe e e sa atlegang ya ga Cassander mo kgaolong, toropo e ne ya nna ka fa tlase ga tshireletso ya ga Glaukias. Ditiragalo tseo di ne tsa tshwaya bokhutlo jwa go nna gone ga Makedonia mo lotshitshing lwa Adriatic mo e ka nnang dingwaga di le lekgolo.[40] Motse o ka tswa o ne wa nna ka fa tlase ga taolo ya ga Pyrrhus wa Epirus kwa tshimologong ya lekgolo la bo3 la dingwaga BC.[36] Go tloga ka bo 280 BC kgosi ya Illyria Monunius, le motlhatlhami wa gagwe Mytilos ba ne ba dira kwa Dyrrhachion madi a tshipi a selefera le a boronse ka go latelana, a a nang le leina la kgosi le letshwao la motse.[37] Lebaka la gore madi a bone a tshipi a ne a itewa mo lefelong la go dira madi la motse wa Dyrrhachion le gatelela gore ba ne ba dirisa taolo ya bone mo motseng ka selekanyo se se rileng.[38]

Epidamnus o ne a nna ka fa tlase ga taolo ya Ardiaei wa Illyria ka fa tlase ga Agron, yo o neng a nonotsha motse (c. 250–231 BC).[39] Fa Baroma ba ne ba fenya Ba-Illyria, ba ne ba emisetsa puso ya ga kgosigadi Teuta ka ya ga Demetrius wa Pharos, mongwe wa bajenerale ba gagwe.[40] O ne a latlhegelwa ke bogosi jwa gagwe, go akaretsa le Epidamnus, go Baroma ka 219 BC kwa Ntweng ya Bobedi ya Illyria. Mo Ntweng ya Boraro ya Illyria Epidamnus o ne a tlhaselwa ke Gentius mme a fenngwa ke Baroma [41] ka one ngwaga oo.

Mo go Catullus, motse e ne e le Durrachium Hadriae tabernam, "motlaagana wa Adriatic", lengwe la mafelo a go ema a Moroma yo o neng a tsamaya a tlhatloga Adriatic, jaaka Catullus a ne a dirile ka boene mo pakeng ya go tsamaya ka sekepe ka 56.[42]

Morago ga Dintwa tsa Illyria le Rephaboliki ya Roma ka 229 BC di felela ka phenyo e e tlhomameng ya Ba-Illyria, toropo e ne ya fetela kwa pusong ya Roma, e ka fa tlase ga yone e neng ya tlhabololwa jaaka lefelo le legolo la sesole le la sesole sa lewatle. Baroma ba ne ba rata go dirisa leina Dyrrachium (Segerika: Δυρράχιον / Dyrrhachion) go kaya motse ono. Ba ne ba tsaya leina Epidamnos e le le le sa siamang ka ntlha ya go tshwana ga lone le lefoko la Selatine damnum, le le kayang "tatlhegelo" kgotsa "kotsi". Bokao jwa Dyrrachium ("mokwatla o o maswe" kgotsa "motlhala o o thata" ka Segerika) ga bo tlhaloganyesege, fela go akantshitswe gore e kaya mafika a a tlhotlheletsang gaufi le toropo. Ka nako ya Ntwa e Kgolo ya Selegae ya Roma kwa Illyria, Ntwa ya Dyrrachium e ne ya lwa ke Julius Caesar kgatlhanong le Gnaeus Pompey. Ntwa eno e ne e le phenyo mo go Pompey, mme e ne ya tla pele ga Ntwa ya Pharsalus kwa Gerika e e neng ya fenya thata koo Kaesara a neng a fenya gone. Ka fa tlase ga puso ya Roma, Dyrrachium e ne ya atlega; e ne ya nna ntlha e e kwa bophirima ya Via Egnatia, e leng tsela e kgolo ya Roma e e neng e ya kwa Thesalonika le go ya kwa Constantinople. Tsela e nngwe e nnye e ne e lebisa kwa borwa kwa toropong ya Buthrotum, e gompieno e bidiwang Butrint. Mmusimogolo wa Roma e bong Kaesara Augustus o ne a dira motse ono kolone ya bagale ba masole a gagwe morago ga Ntwa ya Actium, a o bolela gore ke civitas libera (motse o o gololesegileng).

Mo lekgolong la bo4 la dingwaga, Dyrrachium e ne ya dirwa motsemogolo wa porofense ya Roma ya Epirus nova. E ne e le lefelo le mmusimogolo Anastasius I a tsholetsweng kwa go lone ka c.430. Nako nngwe moragonyana mo lekgolong leo la dingwaga, Dyrrachium e ne ya itewa ke thoromo e e maatla ya lefatshe e e neng ya senya diphemelo tsa motse. Anastasius I o ne a aga dipota tsa motse sesha le go di nonotsha, ka jalo a dira dikago tse di nonofileng thata tsa phemelo kwa bophirima jwa Balkan. Mabota ano a a neng a le bogodimo jwa dimitara di le 12 a ne a le bokima mo e leng gore go ya ka raditiragalo wa Byzantine e bong Anna Komnene, bapagami ba le banè ba dipitse ba ne ba kgona go a palama ba bapile. Dikarolo tse di botlhokwa tsa diphemelo tsa motse wa bogologolo di sa ntse di le teng, le fa gone di ile tsa fokodiwa thata fa makgolokgolo a dingwaga a ntse a feta.

Mmusimogolo wa Roma Botlhaba e bong Anastasius I o ne a tsholelwa mo lelapeng la Ba-Illyria kwa Durrës.

Fela jaaka bontsi jwa dinaga tse dingwe tsotlhe tsa Balkan, Dyrrachium le diporofense tsa Dyrraciensis tse di di dikologileng di ne tsa boga thata ka ntlha ya go tlhaselwa ke dibarbariane ka nako ya Paka ya Diphudugo. E ne ya dikaganyediwa ka 481 ke Theodoric yo Mogolo, kgosi ya Ba-Ostrogoth, mme mo makgolong a dingwaga a a latelang e ne ya tshwanelwa ke go thibela ditlhaselo tsa kgapetsakgapetsa tsa Ba-Bulgaria. E re ka motse ono o ne o sa amiwe ke go wa ga Mmusomogolo wa Roma wa Bophirima, o ne wa tswelela o le kafa tlase ga Mmusomogolo wa Byzantium e le boemakepe jo bo botlhokwa le kgokagano e kgolo fa gare ga Mmusomogolo ono le Yuropa bophirima. Mo lekgolong la dingwaga la borataro go ikaegilwe ka dipego tsa ga Procopius, motse ono o ne o agilwe thata ke batho ba Bagerika.[43]

Dingwaga tsa Bogare

Motse le lebopo le le o dikologileng e ne ya nna porofense ya Byzantine, Setlhogo sa Dyrrhachium, gongwe mo dingwageng tsa ntlha tse di lesome tsa lekgolo la bo9 la dingwaga.[44] Durrës e ne ya nna motse wa Bokeresete go sa le gale thata; bobishopo jwa yone bo ne jwa tlholwa mo e ka nnang ka 58 mme jwa tlhatlosiwa go nna bobishopomogolo ka 449. Gape e ne e le setulo sa bishopo wa toropokgolo ya Orthodox. Motse ono o ne wa nna mo diatleng tsa Ba-Byzantium go fitlha kwa bokhutlong jwa lekgolo la bo10 la dingwaga, fa taolo e ne e fetela kwa go Samuel wa Bulgaria, gongwe ka lenyalo la gagwe le Agatha, morwadia mohumi wa lefelo leo e bong John Chryselios. Samuele o ne a dira mokgweetsi wa gagwe e bong Ashot Mo-Taron, motshwarwa wa Mo-Byzantium yo o neng a nyetse morwadie e bong Miroslava, mmusi wa Durrës. Lefa go ntse jalo, mo e ka nnang ka 1005, Ashot le Miroslava, ka tumalano ya ga Chryselios, ba ne ba tshabela kwa Constantinople, koo ba neng ba itsise Mmusimogolo Basil II ka boikaelelo jwa bone jwa go mo neela motse oo. Go ise go ye kae setlhopha sa masole a Byzantium se se neng se le ka fa tlase ga ga Eustathios Daphnomeles se ne sa goroga kwa Durrës, mme motse o ne wa boela kwa pusong ya Byzantium.

Mo makgolong a dingwaga a bo 11–12, toropo e ne e le botlhokwa jaaka kago ya sesole le toropokgolo go na le go nna lefelo le legolo la ikonomi, mme ga e ise e ko e boele e nne le katlego ya yona ya bogologolo ya morago; Anna Komnene o tlhalosa sentle gore Dyrrhachium ya metlha ya bogare e ne e tsaya fela karolo ya motse wa bogologolo. [45] Ka dingwaga tsa bo 1070, babusi ba yona ba babedi, Nikeforo Bryennios yo Mogolo le Nikeforo Basilakes, ba ne ba etelela pele ditsuolodi tse di sa atlegang ba leka go gapa setulo sa bogosi sa Byzantine.[46] Dyrrachium e ne ya latlhega ka Tlhakole 1082 fa Alexios I Komnenos a ne a fenngwa ke Ba-Norman ba eteletswe pele ke Robert Guiscard le morwawe Bohemund mo Ntweng ya Dyrrhachium. Taolo ya Byzantine e ne ya busediwa dingwaga di le mmalwa moragonyana, fela Ba-Norman ka fa tlase ga Bohemund ba ne ba boela go e dikanyetsa ka 1107–08, mme ba e thopa gape ka 1185 ka fa tlase ga Kgosi William II wa Sicily.[47]

Ka 1205, morago ga Ntwa ya Bone ya Bokeresete, toropo e ne ya fetisediwa kwa pusong ya Rephaboliki ya Venice, e e neng ya bopa "Duchy ya Durazzo". Duchy ena e ile ya hlolwa ka 1213 mme motse o ile wa nkuwa ke Mmusi wa Epirus tlasa Michael I Komnenos Doukas. Ka 1257, Durrës e ne ya gapiwa ka nakwana ke Kgosi ya Sicily e bong Manfred wa kwa Hohenstaufen. E ne ya gapiwa gape ke Mmusi wa Epirus Michael II Komnenos Doukas go fitlha ka 1259, fa Mmusi yono a ne a fenngwa ke Mmusomogolo wa Byzantium wa Nicaea mo Ntweng ya Pelagonia. Ka dingwaga tsa bo 1270, Durrës e ne ya laolwa gape ke Epirus ka fa tlase ga Nikephoros I Komnenos Doukas, morwa wa ga Michael II, yo ka 1278 a neng a patelesega go neela Charles d’ Anjou (Charles I wa Sicily) motse ono. Mo c.1273, e ne ya thubiwa ke thoromo ya lefatshe e e neng ya senya (go ya ka George Pachymeres [48]) mme go ise go ye kae ya boela mannong. E ne ya nna ka nakwana ke Kgosi Milutin wa Serbia ka 1296. Mo lekgolong la dingwaga la bolesometharo, go ne go na le setšhaba sa Bajuta kwa Durrës mme se ne se thapiwa mo kgwebong ya letswai.[49]

Mo masimologong a lekgolo la bo14 la dingwaga, motse ono o ne o busiwa ke setlhopha se se kopaneng sa Ba-Anjous, Ba-Hungary le Ba-Albania ba lelapa la ga Thopia. Ka 1317 kgotsa 1318, lefelo leno le ne la tsewa ke Ba-Serbia mme la nna ka fa tlase ga puso ya bone go fitlha ka dingwaga tsa bo 1350. Ka nako eo Bomopapa, ba ba neng ba engwe nokeng ke Ba-Anjous, ba ne ba oketsa tiro ya bone ya bodipolomate le ya sepolotiki mo lefelong leo, ka go dirisa bobishopo ba Selatine, go akaretsa le mobishopomogolo wa Durrës. Motse ono o ne o ntse o le lefelo la bodumedi la Bokatoliki morago ga gore Ba-Anjou ba tlhomiwe kwa Durrës. Ka 1272, go ne ga tlhomiwa mobishopomogolo wa Katoliki, mme go fitlha mo bogareng jwa lekgolo la bo14 la dingwaga go ne go na le bobishopomogolo wa Katoliki le wa Orthodox wa Durrës.[50]

Baeti ba babedi ba Ireland ba ba neng ba etela Albania mo tseleng ya bone go ya Jerusalema ka 1322, ba ne ba bega gore Durrës e ne e "agilwe ke Balatine, Bagerika, Bajuta ba ba boferefere le Baalbania ba ba bogagapa".[51]

Fa Tsar Dušan wa kwa Serbia a ne a swa ka 1355, motse ono o ne wa fetela mo diatleng tsa lelapa la kwa Albania la ga Thopias. Ka 1376 Khamphani ya Navarre Louis wa Évreux, Duke wa Durazzo, yo o neng a bone ditshwanelo tsa Bogosi jwa Albania go tswa mo mosading wa gagwe wa bobedi, o ne a tlhasela le go fenya motse, mme ka 1383 Karl Topia o ne a boela a laola motse.[52] Repaboliki ya Venice e ne ya boela ya laola ka 1392 go tswa kwa Gjergj Thopia mme ya boloka motse ono, o o neng o itsege e le Durazzo mo dingwageng tseo, e le karolo ya Albania Veneta. E ne ya thibela go dikaganyediwa ke Sultan wa Ottoman Mehmed II ka 1466 mme ya wela mo seatleng sa masole a Ottoman ka 1501.

Paka ya Ba-Ottoman (go fitlha ka 1912)

Ka fa tlase ga puso ya Ottoman, bontsi jwa baagi ba yone ba ne ba sokologela mo Boiselamong mme go ne ga agiwa dimoseke di le dintsi. Motse ono o ne wa bidiwa Dırac (دراج) mme ga o a ka wa atlega mo makgolong a mabedi a ntlha a dingwaga a motlha wa Ottoman; botlhokwa jwa yone bo ne jwa fokotsega thata mme ya nna lefelo la borukhutlhi. Morago ga go tlhongwa ga puso ya Ottoman ka 1501, setšhaba sa Bajuta sa Durrës se ne sa itemogela kgolo ya batho.

Ka fa ga dipuso ya Ottoman, bontsi jwa baagi ba yona ba ne ba sokologela mo Boiselamong mme go tsamaya le ga agiwa dimoseke di le dintsi. Motse ono o ne wa bidiwa Dırac (دراج) mme ga o a ka wa atlega mo makgong a mabedi a ntlha a motlha wa Ottoman; one jwa yone bo ne jwa fokotsega thata mme ya nna nna la borukhutlhi. Morago o ne a ya morago ga go busiwa ke Ottoman ka 1501, mme kwa Bajuta le Durrës go ne go na le batho ba le bantsi.[53]

Ikonomi ya toropo eno e ne ya simolola go boela mannong go tloga kwa bokhutlong jwa lekgolo la bo17 la dingwaga go ya pele, e ne e tlhotlhelediwa ke dipoelo tse di neng di bonwa mo meepong ya letswai, e e neng e romela letswai kwa dinageng tsotlhe tse di kwa morago tsa Balkan. Go ya ka modipolomate le Moithuta-Turkey e bong François Pouqueville, bagwebi ba ka nna 100 ba Ba-Turkey le Bagerika ba ne ba nna mo toropong eno ka 1699, ba romela kwa dinageng tse dingwe di-quintale di le 3 000 (ditone di le 300) tsa boka jwa dinotshe, di-quintale di le 15 000 (ditone di le 1 500) tsa matlalo a a feditsweng, le500. Dikepe di le 60-100 tsa korong, harese, mmidi le mmidi go ya kwa Venice ngwaga le ngwaga le fa go ne go na le thibelo ya semmuso go tswa kwa pusong ya bogareng kwa Constantinople.[54] Fora, Engelane, Netherlands le Austria di ne tsa tlhoma boemedi jwa tsone kwa Durrës ka 1700.

Fa dikamano tsa Ottoman le Venice di ntse di tokafala fa Dintwa tsa Ottoman le Venice di fela, Durrës e ne ya nna lefelo le legolo la kgwebo le Repaboliki ya Venice, segolobogolo ka ditlhaka le oli ya motlhware, jaaka go ne ga begwa ke moemedi wa Venice mo toropong ka 1769. ka 1797, mme seno sa fedisa repaboliki ya mawatle. Mmusomogolo wa Austria mme moragonyana Austria-Hungary, ka boemakepe jwa Trieste, morago ga moo o ne wa tsaya sebaka sa Venice jaaka molekane yo mogolo wa kgwebo wa ga Durrës. Go ya ka radipalopalo wa segompieno Friedrich Wilhelm von Reden, palogotlhe ya diromelwantle go tswa kwa Durrës e ne e fitlha go di-thaler tsa Austria di le 672 000 ngwaga le ngwaga, fa dithomeloteng di ne di fitlha go di-thaler di le 455 000.[55]

Mo bogareng jwa lekgolo la bo19 la dingwaga, go ne ga bolelwa gore palo ya batho ba yone e ne e le batho ba ka nna 1 000 ba ba neng ba nna mo malapeng a ka nna 200. Mo bokhutlong jwa lekgolo la dingwaga la bolesomerobongwe, Durrës e ne e na le Ba-Aromania ba Orthodox ba le 1 200 (malapa a le 130) ba ba neng ba nna mo gare ga batho ba le bantsi ba Ba-Albania ba Mamoseleme mmogo le palo e e bonalang ya Ba-Albania ba Bakatoliki.[56] Go senyega ga Durrës go ne ga lemogiwa ke babogedi ba dinaga di sele mo masimologong a lekgolo la bo20 la dingwaga, ba boeletsa dikakgelo tse di neng tsa dirwa ke mokwadi wa dimmapa wa Mo-Ottoman e bong Piri Reis mo e ka nnang dingwaga di le 400 pele ga foo: "Mabota a senyegile; mme e babalesegile, e ntse e nna seretse ka iketlo."[57]

Ka nako ya Tanzimat (diphetogo), Durrës e ne ya kgaoganngwa le Sanjak ya Elbasan mme ya nna lefelo le legolo la tsamaiso mo İşkodra Vilayet e e neng ya rulaganngwa sesha pele ga 1912; e ne e na le sanjak ya yone, e leng Sanjak ya Durrës, e e neng ya tlhongwa ka 1880 mo teng ga vilayet. Ka katlego ya ikonomi ya toropo le go tlhabololwa ga maemo, go fokotsega ga yone ga palo ya batho le gone go ne ga busediwa morago. Go ne ga agiwa dikago di le dintsi tsa puso, mmogo le dihotele le diresetšhurente tsa mofuta wa Bophirima tsa dikgwebo tsa poraefete. Ka 1892-1893 palo ya batho ba kaza ya Durrës e ne ya gola go fitlha go ba ka nna 4 781, e e neng e na le Bamoseleme ba le 3 018, Ba-Orthodox ba le 1 514, Bakatoliki ba le 201 le batswakwa ba le 48.

Ka di 26 tsa Ngwanatsele 1912, fa Mmusomogolo wa Ottoman o ne o tseneletse mo Ntweng ya Ntlha ya Balkan, setlhopha sa batho ba ba neng ba rata bosetšhaba se se neng se eteletswe pele ke Ismail Qemali se ne sa tsholetsa folaga ya Albania mo godimo ga Durrës. Albania e ne ya bolela boipuso malatsi a mabedi moragonyana, mme seno sa dira gore puso ya Turkey ya makgolo a manè a dingwaga kwa Durrës e fele.

Segompieno

Durrës e ne e le toropo e e matlhagatlhaga mo mokgatlhong wa kgololesego ya bosetšhaba ya Albania ka dipaka tsa 1878–1881 le 1910–1912. Ismail Qemali o ne a tsholetsa folaga ya Albania ka la bo 26 Ngwanatsele 1912 mme toropo e ne ya gapiwa ke Bogosi jwa Serbia malatsi a le mararo moragonyana ka nako ya Ntwa ya Ntlha ya Balkan. Ka la 29 Ngwanaitseele 1912 Durrës e ne ya nna toropo ya kgaolo ya Durrës County nngwe ya dikgaolo tsa Bogosi jwa Serbia e e neng ya tlhongwa mo karolong ya kgaolo ya Albania e e neng e tserwe ke Mmusomogolo wa Ottoman. Kgaolo ya Durrës e ne e na le dikgaolo di le nne: Durrës, Lezha, Elbasan le Tirana.[58] Sesole sa Bogosi jwa Serbia se ne sa boela morago go tswa kwa Durrës ka Moranang 1913. [59] Motse ono o ne wa nna motsemogolo wa bobedi wa bosetšhaba wa Albania (morago ga Vlorë) ka la bo 7 Mopitlwe 1914 ka fa tlase ga puso e khutshwane ya ga Kgosana Wilhelm, Kgosana ya Albania.[60] E ne ya nna motsemogolo wa Albania go fitlha ka Tlhakole 11, 1920, fa Khonkerese ya Lushnjë e ne e dira Tirana motsemogolo o mosha.

Ka nako ya Ntwa ya Lefatshe ya Ntlha, toropo e ne ya gapiwa ke Italy ka 1915 le ke Austria-Hungary ka 1916–1918. Ka la 29 Sedimonthole 1915, go ne ga lwa Ntwa ya Sesole sa Lewatle gaufi le Durazzo. Ka la 2 Diphalane 1918, dikepe tse mmalwa tsa selekane di ile tsa boma Durazzo mme tsa hlasela dikepe tse mmalwa tsa Austria tse neng di le boemakepeng. Le fa batho ba ba neng ba sa tlhaselwe ba ne ba simolola go tshaba mo toropong fa go ne go simololwa go thunya ka dibomo, batho ba le bantsi ba ne ba bolawa ke batho ba ba neng ba se na molato le ba ba neng ba sa tseye letlhakore. Motse wa Bogologolo o ne o bapile le boemakepe o ne wa senngwa thata, go akaretsa le Ntlo ya Segosi ya Durrës le dikago tse dingwe tsa konokono tsa setšhaba. E ne ya gapiwa ke masole a Italy ka 16 Diphalane 1918. E ne ya busediwa mo pusong ya Albania, Durrës e ne ya nna motsemogolo wa nakwana wa naga fa gare ga 1918 le Mopitlwe 1920. E ne ya nna le kgolo ya ikonomi ka ntlha ya dipeeletso tsa Italy mme ya tlhabologa go nna boemeladikepe jo bogolo jwa King be rustructed ka fa tlase ga puso ya segompieno. 1927.

E ne e le ka nako eno Royal Villa ya Durrës e e neng ya agiwa ke Zog e le ntlo ya segosi ya selemo, e e sa ntseng e laola loapi go tswa kwa thoteng e e gaufi le motse wa bogologolo.Thoromo ya lefatshe ka 1926 e ne ya senya dikarolo dingwe tsa toropo mme go agiwa sesha go go neng ga latela go ne ga dira gore toropo eno e lebege e le ya segompieno. Ka dingwaga tsa bo 1930, Banka ya Athena e ne e na le lekala mo toropong eno.

Durrës (e e bidiwang Durazzo gape ka Sentadiana) le Albania yotlhe di ne tsa gapiwa ka Moranang 1939 mme tsa kopanngwa le Bogosi jwa Italy go fitlha ka 1943, mme morago ga moo tsa gapiwa ke Jeremane ya Bonasi go fitlha ka letlhafula la 1944. E ne e le lefelo la go kotama ga ntlha ga Italy ka la bo 7 Moranang 1939 (mme e ne e sirelediwa ka bogale ke Mujo Ulqinaku) mmogo le lefelo la go simolola tlhaselo e e sa itumediseng ya Italy kwa Gerika. Motse o ne wa senngwa thata ke go thunya ga dibomo tsa Allied ka nako ya ntwa mme ditlhomo tsa boemakepe di ne tsa thunya ke masole a Jeremane a a neng a boela morago ka letlhafula la 1944.

Puso ya Bokomonisi ya ga Enver Hoxha e ne ya aga toropo eno sesha ka bonako morago ga ntwa, ya tlhoma madirelo a a farologaneng a a bokete mo lefelong leo le go atolosa boemeladikepe. E ne ya nna bokhutlo jwa seporo sa ntlha sa Albania, se se neng sa simololwa ka 1947 (seporo sa Durrës–Tirana). Mo bofelong jwa dingwaga tsa bo 1980, toropo eno e ne ya bidiwa Durrës-Enver Hoxha ka bokhutshwane. Motse ono e ne e le bogare jwa bojanala jwa batho ba le bantsi ba kwa Albania kwa lebopong mme e sa ntse e le jone.

Morago ga go phutlhama ga puso ya bokomonisi ka 1990, Durrës e ne ya nna lefelo le batho ba le bantsi ba neng ba fuduga kwa go lone go tswa kwa Albania ka dikepe di ne di tsewa ka dikgoka kwa boemakepeng mme di tsamaisiwa ka sekepe di supilwe ka ditlhobolo go ya kwa Italy. Mo kgweding e le nngwe fela, ka August 1991, batho ba feta 20 000 ba ne ba fudugela kwa Italy ka tsela eno. Italy e ne ya tsereganya ka sesole, ya baya lefelo la boemakepe ka fa tlase ga taolo ya yone, mme toropo eno e ne ya nna bogare jwa "Operation Pelican" ya Setšhaba sa Yuropa, e leng thulaganyo ya go thusa batho ka dijo.

Ka 1997, Albania e ne ya tsena mo tlhakatlhakanong morago ga go phutlhama ga sekema se segolo sa piramiti se se neng sa senya ikonomi ya naga. Sesole sa kagiso se se neng se eteletswe pele ke Italy se ne sa romelwa kwa Durrës le kwa ditoropong tse dingwe tsa Albania ka tsela e e neng ya tsosa kganetsano go busetsa thulaganyo, le fa go ne go na le ditshitshinyo tse di anameng tsa gore boikaelelo jwa mmatota jwa "Operation Alba" e ne e le go thibela batshabi ba ikonomi go tswelela ba dirisa boemakepe jwa Albania jaaka tsela ya go fudugela kwa Italy.

Morago ga tshimologo ya lekgolo la bo21 la dingwaga, Durrës e ile ya tsosolosiwa jaaka fa mebila e le mentsi e ne ya tsenngwa ditsela, fa diphaka le difatlhego tsa yone di ne tsa tlhabololwa.

Thutafatshe

Durrës e mo Bay ya Durrës mo lebaleng le le sephaphathi la alluvial fa gare ga melomo ya noka ya Erzen le Ishëm go bapa le Lewatle la Adriatic mo teng ga Lewatle la Mediterranean.[61] Mmasepala wa Durrës o akareditswe mo Kgaolong ya Durrës mo teng ga Kgaolo ya Bokone jwa Albania mme o na le diyuniti tsa tsamaiso tse di bapileng tsa Ishëm, Katund i Ri, Manëz, Rrashbull, Sukth le Durrës jaaka setulo sa one.[62] [63] E simolola kwa molomong wa Noka ya Ishëm kwa Kapa ya Rodon kwa bokone go kgabaganya Bay ya Lalzi go ya kwa Shkëmbi i Kavajës kwa borwa.[64]

Tsa temo thuo

Go ya ka tlhaolo ya tlelaemete ya Köppen, Durrës e tlhaotswe ka fa tlase ga pheriferi ya kgaolo ya tlelaemete e e mogote ya selemo ya Mediterranean (Csa) e e nang le themperetšha ya palogare ya ngwaga le ngwaga ya 15.9 °C (60.6 °F).[65] Tlelaemete ya yona e tlhotlhelediwa ke go nna ga yona gaufi le Lewatle la Adriatic mo Lewatleng la Mediterranean le dithota kwa Dithabeng tsa Bophirima kwa mafelong a a kwa morago.[66] Dilemo di mogote thata e bile di omile, mariga a bonolo, mme diphororo le dikgakologo di tlhomama thata, go ya ka pula le dithemphoritšhara.[67] Themphereitšhara e e magareng ya kgwedi le kgwedi e fa gare ga 7.5 °C (45.5 °F) ka mariga go ya go 23.8 °C (74.8 °F) ka selemo. Themphereitšhara e e kwa godimo ya 39 °C (102 °F) e ne ya kwalwa ka la bo 14 Phatwe 1957. Themphereitšhara e e kwa tlase thata ya −6.2 °C (20.8 °F) e ne ya kwadisiwa ka la bo 26 Ferikgong 1954.[68] Durrës e amogela bontsi jwa pula mo dikgweding tsa mariga mme e amogela go le gonnye mo dikgweding tsa selemo. Palogare ya pula ya ngwaga le ngwaga e fa gare ga dimilimitara di le 1,000 (disentimetara di le 39) le dimilimitara di le 1,273 (disentimetara di le 50.1).[69]

Dipolotiki

Durrës ke mmasepala o o laolwang ke thulaganyo ya ratoropo–lekgotla mme ratoropo wa Durrës le maloko a Lekgotla la Mmasepala wa Durrës ba ikarabela ka tsamaiso ya Mmasepala wa Durrës.[70] Ratoropo wa Durrës o tlhophiwa ke batho ba teng go dira jaaka motlhankedi wa khuduthamaga wa mmasepala. [71] Lekgotla la Mmasepala wa Durrës ke setheo sa peomolao sa mmasepala mme gape ke setheo se se tlhophilweng ka temokerasi, se se nang le makhanselara a le 51 fa e sale ka ditlhopho tsa bošeng tsa mmasepala. [72] Bobedi, ratoropo le maloko a khansele ya mmasepala ba dira dipaka tsa dingwaga di le nne kwa ntle ga ditekanyetso tsa paka.[73]

Itsholelo

Durrës ke kgokagano e e botlhokwa le Yuropa Bophirima ka ntlha ya boemakepe jwa yone le go nna gaufi le ditoropo tsa boemakepe tsa Italy, segolobogolo Bari, e dikepe di tsamayang kwa go yone letsatsi le letsatsi. Fela jaaka boemelakepe, gape e na le boemelakepe jo bo botlhokwa le madirelo a tlhagiso, bogolosegolo a a tlhagisang dikumo tsa letlalo, polasetiki le motsoko.

Karolo e e kwa borwa ya lebopo la Golem e itsege ka bojanala jwa yone jwa setso jwa lebopo la bontsi ka gonne e itemogetse tlhabololo e e sa laolegeng ya toropo. Mabopo a toropo eno gape ke lefelo le le ratwang thata ke bajanala ba le bantsi ba dinaga di sele le ba lefelo leo. Ka 2012, go tsenngwa dithulaganyo tse disha tsa go phepafatsa metsi go fedisa kgotlelo ya metsi a lewatle. Go farologana le seo, karolo e e kwa bokone ya lebopo la Lalzit Bay bontsi jwa yone ga e a senngwa mme e rulaganyeditswe go nna lefelo la bojanala la maemo a a kwa godimo jaaka fa go agiwa mafelo a le mmalwa a boikhutso a lebopo fa e sale ka 2009. Dikgaolo tse di mabapi di itsege ka go tlhagisa beine e e siameng le dijo tse di farologaneng.

Go ya ka Banka ya Lefatshe, Durrës e tsere dikgato tse di botlhokwa tsa go simolola kgwebo ka 2016. Durrës e mo maemong a borobongwe mo gare ga ditoropo di le 22 kwa Borwabotlhaba jwa Yuropa pele ga motsemogolo Tirana, Belgrade, Serbia le Sarajevo, Bosnia le Herzegovina.

Temokerafi

Durrës ke mmasepala wa bobedi o o nang le batho ba le bantsi kwa Albania mme ke mongwe wa o o nang le batho ba le bantsi thata mo Lewatleng la Adriatic o o nang le palo e e golang ya baagi. Go ya ka palobatho ya 2011, yuniti ya mmasepala wa Durrës e ne e na le batho ba ba fopholediwang go nna 113,249 ba 56,511 ba bone e neng e le banna le basadi ba le 56,738.[74]

Boiselamo bo ne jwa tsenngwa mo motseng ono mo masimologong a lekgolo la bo16 la dingwaga ka nako ya fa Ba-Ottoman ba ne ba o gapa. Bontsi jwa batho ba lefelo leo ba ne ba sokologela mo Boiselamong mo makgolong a le manè a dingwaga a puso ya Ottoman. Dimoseke tse pedi tse di itsegeng thata mo toropong eno ke Mosque o Mogolo wa Durrës (o o agilweng ka 1931 mo lefelong la mosque wa pelenyana wa Ottoman) le Mosque wa Fatih, o o neng wa agiwa ka 1502 ngwaga o le mongwe fela morago ga gore toropo eno e nne karolo ya Mmusomogolo wa Ottoman.

Bokeresete kwa Durrës le kwa mafelong a mangwe kwa Albania bo teng go tloga ka nako ya bogologolo ya bogologolo. Dingwao tsa Bokeresete di bolela gore bobishopomogolo jwa Durrës bo ne jwa tlhongwa ke moaposetoloi Paulo fa a ne a rera kwa Illyria le Epirus le gore go ka direga gore go ne go na le malapa a Bokeresete a ka nna masome a supa mo toropong eno go tloga fela ka nako ya baaposetoloi.[75] Kereke ya Orthodox ya Albania, e e ntseng e ipusa fa e sale ka 1923, e ne ya kgaoganngwa go nna bobishopomogolo jwa Tirana–Durrës, e e neng e eteletswe pele ke Metropolitan mme ya kgaoganngwa go nna dikgaolo tsa kereke tsa selegae tsa Tirana, Durrës, Shkodër le Elbasan.[76]

Thuto

Durrës o na le ngwao e telele ya thuto fa e sa le botshelo jwa selegae bo simolola go tloga bogologolo go fitlha gompieno. Fa bokomonisi bo sena go wa kwa Albania, go ne ga itsisiwe thulaganyo ya go rulaganya sesha ka 1990, e e neng e tla atolosa thulaganyo ya thuto e e patelediwang go tswa go dingwaga di le robedi go ya go di le lesome. Mo ngwageng o o latelang, mathata a magolo a ikonomi le a sepolotiki kwa Albania, le go thubega ga thulaganyo ya setšhaba go go neng ga latela, go ne ga tsenya tsamaiso ya dikolo mo tlhakatlhakanong. Moragonyana, dikolo di le dintsi di ne tsa agiwa sesha kgotsa tsa agiwa sesha, go tokafatsa maemo a go ithuta segolobogolo kwa ditoropong tse dikgolo tsa naga. Durrës ke moamogedi wa ditheo tsa thuto tse di jaaka Yunibesithi ya Durrës, Kholetšhe ya Albania ya Durrës, Setheo sa Thuto sa Bakaulengwe ba Kajtazi, Sekolo se Segolo sa Gjergj Kastrioti, Sekolo se Segolo sa Naim Frashëri, sekolo sa botswerere sa metshameko Benardina Qerraxhiu le Jani Kukuceeli Artistic.

Nngwe ya dilo tse dikgolo tse di kgatlhang mo toropong eno ke lobota lwa toropo ya Byzantium, lo gape lo bidiwang Durrës Castle, fa lefelo le legolo la bobogelo kwa Balkans le le gaufi le boemakepe jwa toropo eno. Kago eno ya lekgolo la botlhano la dingwaga ga jaanong jaana e akanyediwa go tsenngwa mo lenaaneng la Lefelo la Boswa jwa Lefatshe la UNESCO.[77]

Dimusiamo

Durrës ke legae la musiamo o mogolo wa baepi ba dilo tsa bogologolo mo nageng, e leng Musiamo wa Baepi ba Borope wa Durrës, o o gaufi le lotshitshi lwa lewatle. Kwa bokone jwa musiamo go na le mabota a Byzantium a lekgolo la borataro la dingwaga a a agilweng morago ga tlhaselo ya Ba-Visigoth ka 481. Bontsi jwa dilo tse di kokoantsweng mo musiamong ono di na le dilo tse di dirilweng ka diatla tse di tswang kwa lefelong le le gaufi la bogologolo la Dyrrhachium mme di akaretsa dilo tse dintsi tse di kokoantsweng go tswa kwa motlheng wa Ba-Illyria, Bagerika ba Bogologolo ba Roma, Bagerika ba Bogologolo. Dilo tse di tlhomologileng di akaretsa ditshwantsho tsa phitlho tsa Roma le di-sarcophagi tsa maje, setshwantsho se se mebalabala sa elliptical se se bogolo jwa dikgato di le 17 ka 10 (5 m × 3 m), se se bidiwang The Beauty of Durrës, le kokoanyo ya ditshwantsho tse dinnye tsa ga Venus, e leng bosupi jwa nako ya fa kobamelo ya ga Durrëss e ne e le setheo sa kobamelo ya Durrës. Go na le dimusiamo tse dingwe di le mmalwa tse di akaretsang Royal Villa ya Durrës le Musiamo wa Hisitori (mo ntlong ya modiragatsi Aleksandër Moisiu).

Setso

Botshelo jwa bobogelo le jwa mmino jwa toropo eno bo ikaegile ka Bobogelo jwa Aleksandër Moisiu, Bobogelo jwa Estrada, bobogelo jwa dimpopi le Setlhopha sa Diopedi sa Philharmonic. Moletlo wa ngwaga le ngwaga wa Boditšhabatšhaba wa Difilimi wa Durrës, o o neng wa tlhongwa ka 2008, o tshwarwa kwa bokhutlong jwa Phatwe kgotsa kwa tshimologong ya Lwetse kwa lefelong la bobogelo. Ka 2004 le 2009 Mohumagatsana wa Boditšhabatšhaba wa Lefatshe o ne wa tshwarelwa kwa Durrës.

Motse ono o na le mekgwa e e farologaneng ya go aga e e emelang dipaka tse di nang le tlhotlheletso mo hisitoring ya one. Boagi bo tlhotlheleditswe ke boagi jwa Illyria, Greek, Roma le Italy. Mo lekgolong la bo21 la dingwaga, karolo ya Durrës e ne ya fetoga toropo ya segompieno, e e nang le diboloko tse dikgolo tsa difolete, dikago tse dišwa tsa segompieno, mafelo a mašwa a mabenkele le mafelo a mantsi a a tala.

Dikamano tsa boditšhabatšhaba

Ka 2008, Bosnia le Herzegovina di ne tsa bula ntlo ya boemedi mo toropong eno ka ntlha ya gore go na le setšhaba se se nang le lotso lwa Bosnia se se nnang kwa Durrës County. [78] Di bontsi mo mafelong a mabedi a toropo ya Shijak, Borake le Koxhas. [79] Mo malatsing ano go lebega e kete kantoro ya boemedi ga e tlhole e dira.