Matlakala a masweu

 

Lelapa leno le le humanegileng la basweu le le tswang kwa Alabama le ne la tlhagisiwa ka kete kgolo a robong some a mathataro (1913) jaaka "batho ba ba tumileng" ka gonne ba ne ba falotse ditlamorago tse di koafatsang tsa bolwetse jwa hookworm, jo, mmogo le pellagra bo neng bo tlwaelegile mo basweu ba ba humanegileng ba Borwa ka ntlha ya go sa nne le leswe le leswe la "go la letsopa" kgotsa "go ja mantle" (geophagia).

Matlakala a masweu ke puo ya matlhapa ya semorafe le ya maemo e e dirisiwang mo Seesemaneng sa Amerika go kaya batho ba basweu ba ba humanegileng, bogolo jang kwa metseselegaeng ya borwa jwa United States. Letshwao le supa maemo a loago mo gare ga baagi ba basweu mme segolobogolo maemo a a kwa tlase a botshelo. E dirisiwa jaaka tsela ya go kgaoganya "ba ba tlotlegang le ba ba dirang ka natla" "ba ba humanegileng" le ba ba seng botsalano, "ba ba sa laolesegeng, ba ba sa lebogeng le ba ba kgopisang" "ba a humanegileng". Tiriso ya lefoko leno e naya basweu ba maemo a a fa gare le a a kwa godimo tsela ya go ikgaoganya le lehuma le go tlhoka maatla ga basweu ba ba humanegileng, ba ba sa kgoneng go ipelela ditshiamelo tseo, mmogo le tsela ya go itatola boitshwaro jwa bone.

Lereo leno le dirisitswe go tlhalosa batho ba ba nnang mo melelwaneng ya thulaganyo ya loago, ba ba bonwang ba le kotsi ka gonne ba ka nna ba le bokebekwa, ba ba sa bonelwang pele, e bile ba sa tlotle taolo ya sepolotiki, ya molao, kgotsa ya maitsholo.[4] Le fa lereo leno le dirisiwa thata ke basweu ba ditoropokgolo le ba maemo a a fa gare jaaka sesupo sa maemo,[5] batshameki bangwe ba basweu ba ipitsa "matlakala", ba go le tsaya e le letshwao la tlotlo, mme ba keteka mekgwa le go kgaphetswe ke batho ba maemo a loago ga basweu ba maemo a maemo a a a a kwa tlase.[6]

ka go dirisa matlakala a masweu go a tsamaya le di "craker" go dirisa batho ba africa borwa ya ko "Southeren states hillbilly" go batho ba tlhophegang go tswa go "Appalachia"okie bao ko Oklahoma: le molalayokhibidu

"redneck" le se tsosa kgale gantsi tsa ko magaeng

ya mo Aforika . Go gatelelela gore motho o a tlhophega le gore ga rutega o tlaga kwa"backwoods ka kitso e nyane mo lefatseng la gompieno.

matlakala a masweu le puo ya segompieno "trailertrash" e gatelela maikarabelo a motho yo falolanggo sa kgathale gore o tla ka eng

Bakanoki go tloga kwa bokhutlong jwa lekgolo la bo19 go ya kwa tshimologong ya lekgolo la bo21 la dingwaga ba ne ba batlisisa dikokomana tsa malapa a a neng a tsewa a "tlotlomadiwa",jaaka lelapa la Jukes le lelapa la Kallikak, bobedi jwa one e le maina a a sa itsiweng a malapa a mmatota.   lediriswa "matlakala a masweu" e ka tswa e simologile mo puong e e neng e dirisiwa ke Ba-Aforika Borwa ba ba neng ba le makgoba, mo masomeng a dingwaga a ntlha a dingwaga tsa bo1800, mme e ne ya amogelwa ka bonako ke batho ba basweu ba ba humileng ba ba neng va dirisa lefoko leno go tlhaola le go ikgaoganya le mofuta wa basweu ba neng ba ba ba ba tsaya ba le kwa tlase e bile ba se na tlotlo, ka jalo ba tsweledisa "kgethologanyo ya bogologolo kgatlhanong le batho ba maemo a a a a kwa tlase, badisa dikolobe, badisa, bagwebi, bagweladipodi, bagweetsho, bagwe ba ba ba bagwebi le bakopi" [13]

 

Jaaka matlhapa a lotso

Mo makasineng wa Critique of Anthropology, J. Z. Wilson o bolela gore lefoko "matlakala a masweu" "le eme jaaka mofuta wa tlhaolele", mme Annalee Newitz le Matthew Wray, ba kwala mo The Minnesota Review ba le tsaya e le sekai sa "Go dirisa leina la go tlhaola batho ka ditlhopha go tlhaolele". E tlhalosiwa jaaka "motsheo wa bomorafe" ke Lucas Lynch, mme motsamaisi wa difilimi John Waters o ne a e tsaya e le "selo sa bofelo sa bomorafe se o ka se buang le go se tila". Ka 2020, Reader's Digest e tsentse "matlakala a masweu" mo lenaaneng la yone la "12 Everyday Expressions That Are Actually Racist".